विद्येची देवता मातेश्वरी जगदंबा सरस्वती :- राजयोगिनी ब्रह्माकुमारी वासंती दीदी
धर्मग्रंथात लिहिल्याप्रमाणे मातेश्वरी जगदंबा सरस्वतीचे स्मरण जगाला आदिदेवीच्या रूपाने केले जाते. वेदांमध्ये सरस्वतीला विद्येची देवी म्हटले आहे. आता आपल्याला माहित आहे की, सरस्वती जगदंबा ही प्रजापिता ब्रह्माची कन्या आहे, जिच्याद्वारे परमात्मा सर्वांच्या इच्छा पूर्ण करतो. त्यामुळे जगदंबेची पूजा केली जाते. निराकार परमात्मा हा जगदंबेद्वारे सर्वांच्या इच्छा पूर्ण करणारा आहे. ज्याची सर्वात जास्त पूजा केली जाते अशा प्रजापिता ब्रह्माकुमारी ईश्वरीय विश्व विद्यालयाच्या पहिल्या मुख्य प्रशासिका मातेश्वरी जगदंबा सरस्वतीजी उर्फ मम्मा यांचा आज ५९ वा स्मृतिदिन “आध्यात्मिक ज्ञान दिन” म्हणून साजरा करण्यात येतो. त्या निमित्ताने त्यांचा आध्यात्मिक प्रवास जाणून घेऊया….
जे मम्मासोबत राहिले, तिचे गुण ओळखले आणि मम्माच्या तोंडून परमात्मा महावाक्य ऐकली, त्यांनी सांगितले की मम्माचे आयुष्य महान होते व त्यी ईश्वर सेवेसाठी तत्पर होत्या. १९२० मध्ये पंजाबमधील अमृतसर येथे आई रोचा आणि वडील पोकरदास यांच्या घरी एक आकर्षक व्यक्तिमत्त्व म्हणून मम्माचा जन्म झाला. जो कोणी मम्मासोबत राहिला त्याला वाटले आणि वर्णन केले की, मम्मा एक अतिशय सद्गुणी आत्मा आहे. यज्ञाच्या सुरुवातीला परमात्मा महावाक्य ऐकून लगेच तिने स्वतःला परमात्म्याच्या सेवेत वाहून घेतले. लहान वयातच, मम्मा आध्यात्मिकदृष्ट्या परिपक्व झाली आणि तिने यज्ञाची जबाबदारी स्वतःच्या हातात घेतली. एकदा ओम मंडळींच्या विरोधात कोर्टात केस सुरू असताना मम्माने येऊन अशी साक्ष दिली की,न्यायाधीशही गप्प झाले. निराकार परमात्म्याने दादा लेखराज यांना कसे माध्यम बनवले? आणि त्यांच्याद्वारे आपल्याला शिकवत आहे हे मम्माने सांगितले. मानवी आत्मा हे सत्य आहे हे देखील स्पष्ट केले आहे.आपण ज्ञान कसे देऊ शकतो? परमात्माच येतो आणि आपल्याला शुद्ध राहण्यासाठी श्रीमत देतो. प्रत्येक मानवाला त्याच्या जीवनाची दिशा आणि हेतू ठरवण्याचा अधिकार आहे. अशा प्रकारे मम्माच्या स्पष्टीकरणाने ओम मंडळींनी केस जिंकली. मम्मांनी सगळ्यांना विचार करायला भाग पाडलं. “बाबा म्हणाले, मम्माने काही प्रश्न विचारला नाही, मनात शंका आली नाही.” मम्मा कुशाग्र बुद्धीची असुन ती शिवबाबांची परमात्मा महावाक्य ऐकायची, ज्ञानमंथन केल्यावर पुन्हा ती ऐकायची. ज्ञानमंथन, ध्यानधारणा,चिंतन , आत्मनिरीक्षण, आंतरिक आनंद, मौन आणि ईश्वराशी सर्व संबंध, ही काही वैशिष्ट्ये यज्ञाला येताच आत्मसात केली होती. मम्माने सर्व समर्पित भावा-बहिणींची मने जिंकली होती. सर्वजण त्यांच्यावर प्रेम करायचे. ‘एक बाबा,एक विश्वास’ आणि ‘कोणाकडून दु:ख घेऊ नका,कोणालाही दुःख देऊ नका’ हे मम्माचे तत्त्व होते. खरे तर मम्मा हे परमात्मा महावाक्य आणि श्रीमताचे प्रतिबिंब होते. मम्मा हे देवाचे आदर्श शिष्य होते. श्रीमत आत्मसात करण्यात त्यांना काही अडचण नव्हती. मम्मा अमृतवेळा योगासाठी पहाटे २ वाजता उठत असत. त्यांनी केवळ स्वत:ला आपल्या इंद्रियांचे स्वामी आणि स्व-सार्वभौम बनवले नाही तर त्यांनी इतर आत्म्यांचे उत्थान केले आणि त्यांना मानवाकडून देवता बनण्याची कला शिकवली. मम्माच्या दर्शनातून अनेकांना पाच दुर्गुण सोडून मम्मासारखे उन्नत होण्याची प्रेरणा मिळाली.सुरुवातीपासूनच, ज्ञानयज्ञामध्ये मम्माची भूमिका प्रमुख होती आणि १९५० मध्ये ओम मंडली माउंट अबू येथे स्थायिक झाल्यावर ही भूमिका अधिक महत्त्वाची ठरली. त्यानंतर भारतभर या सेवांचा विस्तार होऊ लागला. मम्माने सेवेत अनेक नवीन सेवा केंद्रे स्थापन केली. मम्मा ही यज्ञाची प्रशासिका होती, म्हणून तिने काटकसर आणि उपयोगिता यांचा समतोल राखला (पैसा आवश्यकतेनुसारच वापरला जात असे)
व्यक्तिमत्व
मम्मा अनेक गुणांनी परिपूर्ण होती आणि भक्त देवींची पूजा करत, मम्मा प्रत्यक्षात ९ शक्तींनी परिपूर्ण होते. ती इतर आत्म्यांच्या तारणासाठी वापरत. विद्येची देवी माता सरस्वती हिने शिवबाबांची ज्ञानाची परमात्मा वाक्य ऐकली, धारणेचे मूर्त रूप बनले, ज्ञानारूपी वीना वाजवत आणि इतरांनाही अनुभूतीचे मूर्त रूप बनवले. – जगदंबा, समृद्धीची देवी, जी सर्वांना आध्यात्मिक प्रेम आणि अविनाशी आनंद देते.ही शक्तीची देवी आहे, जी शिवबाबांकडून शक्ती घेते, जी स्वतःचे आणि इतरांचे सर्व वाईट गुण आणि दुर्बलता नष्ट करते. काली ही निर्भयतेची देवी आहे, ती निर्भय आणि धैर्यवान आहे आणि जी सर्व नकारात्मक आणि राक्षसी प्रभाव नष्ट करते. शुभ चिन्हांची देवी, गायत्री, आईने नेहमीच शिवबाबांनी दिलेल्या महावाक्यांना महत्त्व दिले आणि त्यांचा महामंत्रांप्रमाणे जीवनात उपयोग केला. या कारणास्तव, गायत्री मंत्राचे देखील विशेष महत्त्व आहे, ज्याचा वापर अशुभ लक्षणे दूर करण्यासाठी जादूने केला जातो. वैष्णवी ही पवित्रतेची देवी आहे जी पवित्रतेची शक्ती पसरवते आणि तिच्या शुद्ध दृष्टी, वृत्ती, विचार आणि कृतीद्वारे इतरांना शुद्ध बनवते. , उमा ही उत्साहाची देवी आहे, जी प्रत्येकामध्ये उत्साह जागवते आणि त्यांच्यामध्ये आशेचे किरण पसरवते. संतोषी ही समाधानाची देवी प्रत्येकामध्ये समाधानाची भावना जागृत करणारी आहे. लक्ष्मी ही संपत्तीची देवी आहे जी सर्वांना ज्ञान, संपत्ती आणि सद्गुण प्रदान करते.
महान तपस्वी आत्मा
मम्मा एक अतिशय शक्तिशाली व्यक्तिमत्व होते. त्यांना अशी अवस्था प्राप्त झाली होती की, समोरच्या आत्म्याचे मन त्याच्याकडे फक्त एका नजरेने शुद्ध आणि शांत झाले. एकदा मम्मा पंजाबमध्ये असताना काही लोकांनी सेवा केंद्रावर हल्ला केला आणि मम्माला भेटण्याची चर्चा केली. हे सर्व लोक ब्रह्माकुमारींच्या ज्ञानाला विरोध करण्यासाठी आले होते आणि त्यांना ते केंद्र बंद करायचे होते. नकार देऊनही ते तिला शोधत मम्माच्या खोलीत पोहोचले. मम्मा त्यावेळी तपश्चर्या करत बसले होती. खोलीत प्रवेश करताच मम्माची दिव्य मूर्ती पाहिल्यावर त्याचा राग शांत झाला आणि ते काहीही न बोलता शांतपणे जमिनीवर बसले. ही माता यज्ञाची (सरस्वती जगदंबा) तपश्चर्या अवस्था होती.
शेवटचा शब्द
त्याच्या शब्दात जादूचा प्रभाव होता. मम्माचे शब्द प्रेरणादायी आणि आयुष्य बदलणारे होते. यज्ञाच्या सेवेत मम्मा हा प्रजापिता ब्रह्मदेवाचा उजवा हात होत्या. सेवा दरम्यान मम्माची परमात्मा महावाक्य रेकॉर्ड केली गेले. त्यांच्या आवाजात तिची गोड परमात्मा महावाक्य नक्कीच ऐकायला आवडेल. २८ वर्षांच्या सततच्या ज्ञानमंथनानंतर आणि अथक प्रयत्नांनंतर २४ जून १९६५ मध्ये मम्मांनी शरीर सोडले. आजही ब्राह्मण कुटुंबात मम्माचे जीवन, त्यांचे सद्गुण, वाणी, कृत्ये प्रेरणेसाठी तसेच त्यांचे विश्व परिवर्तनाचे महान कार्य स्मरणात आहेत.आज त्यांचा ५९ वा स्मृतिदिन “अध्यात्मिक ज्ञान दिवस” म्हणून जगभर साजरा करण्यात येतो. त्यांच्या पवित्र स्मृतीस विनम्र अभिवादन व शतशः प्रणाम!
ओम् शांती!
ईश्वरीय सेवेत!
राजयोगिनी ब्रह्माकुमारी वासंती दीदी
जिल्हा मुख्य संचालिका,
प्रजापिता ब्रह्माकुमारी ईश्वरीय विश्वविद्यालय, नाशिक जिल्हा
